Welke microfoon heb je nodig voor een podcast?

Technisch gesproken ben je bij het opnemen van een podcast eigenlijk bezig om geluid te digitaliseren. Dat doe je met een audio-interface. Maar het belangrijkste apparaat, dat je altijd nodig hebt, is een microfoon. Welke microfoon moet je kiezen voor jouw podcast?

Condensatormicrofoons vs. dynamische microfoons

De twee belangrijkste soorten microfoons zijn:

• dynamische microfoons
• condensatormicrofoons

Ze werken heel verschillend. In een condensatormicrofoon zit een dun membraan met een plaatje erachter. Als je praat, wordt tussen dat vlies en dat plaatje door middel van stroom een spanningsveld gecreëerd. Die stroompjes worden omgezet in een geluidssignaal. Een condensatormicrofoon heeft een externe voedingsbron nodig, bijvoorbeeld op batterijen, of via je audio-interface of mengtafel. Dit noemen we fantoomvoeding en wordt ook wel aangeduid met het label 48v.

In een dynamische microfoon zit een soort dynamo: een koperen spoel, omgeven door een magnetisch veld. Door die spoel te bewegen ten opzichte van de magneet, wek je stroom op door middel van geluid. Dynamische microfoons hebben dus geen externe voeding nodig. Ze hebben wel iets meer ‘power’ uit de microfoonvoorversterker nodig: de gain moet iets verder omhoog.

Wanneer gebruik je een condensatormicrofoon?

Een condensatormicrofoon is heel gevoelig. Dat betekent dat je minuscule details in geluid kunt vastleggen. Emoties in een stem, bijvoorbeeld. Voor podcasts is dat een interessante eigenschap, omdat de stemmen in je podcast echt tussen de oren van je luisteraars zitten en die minuscule details er soms toe kunnen doen. Deze kunnen ervoor zorgen, dat iets écht binnenkomt. Maar: the devil is – juist – in die details! Dat je meer details hoort, is tegelijkertijd ook het probleem van een condensatormicrofoon. Zo’n microfoon pikt ook details op die je eigenlijk niet wil horen. Als de wind er maar even in blaast, hoor je bijna niets anders meer dan een laag en lelijk gerommel. Ook binnen zijn er nogal wat bijgeluiden die je niet wil opnemen.

Onze hersenen zijn in staat om geluiden die niet belangrijk zijn weg te filteren – tenminste, als we zelf in die ruimte aanwezig zijn. Het geluid van auto’s in de verte of de wasmachine op zolder, de zachte bromtoon van je koelkast, de akoestiek in je woonkamer, waar de muren het geluid een klein beetje reflecteren: zulke geluiden hoor je zelf niet, omdat je hersenen ze wegfilteren. Een microfoon doet dat filtertrucje niet voor je, en dat kan heel storend zijn. Want als je zo’n opname terughoort, zijn al die bijgeluiden er opeens wél. Daardoor zijn condensatormicrofoons naar onze mening bijna alleen maar bruikbaar in studio-omstandigheden – waar het lekker stil is en in een gedempte akoestiek is voorzien. Maar dan kun je er prachtige opnames mee maken!

Dit is een kennisbankartikel van NAP1. Wij maken podcasts in opdracht.

Wanneer gebruik je een dynamische microfoon?

Dynamische microfoons zijn iets minder gevoelig. Ze nemen net wat minder details op – op zich een minpunt – maar ook minder bijgeluiden en minder akoestiek van de ruimte – en dat is het pluspunt! Je gebruikt ze als je niet in een studio-setting zit. Dynamische microfoons neem je ook mee op locatie. Nog een voordeel: ze gaan minder snel stuk. Als je ze een keer zou laten vallen, is er niet zo veel aan de hand. Als je een condensatormicrofoon een keer laat vallen, dan is de kans groot dat je hem meteen kan weggooien.

Waar moet je op letten als je een dynamische microfoon aanschaft?

• Build quality: de kwaliteit van de onderdelen bepaalt gedeeltelijk de prijs. Er is een microfoon voor elk budget.
• Pickup pattern: de richtingsgevoeligheid van de microfoon. Sommige microfoons nemen rondom op. Dan maakt het niet uit of je ervoor, erachter of ernaast zit. Andere microfoons nemen vooral een baan recht voor de microfoon op. Als je buiten die baan staat, neemt hij nog wel iets op, maar veel zachter. Een term die je ook tegen zult komen is cardioïde. Veel microfoons hebben een cardioïde gevoeligheid, in een niervormig patroon. De gevoeligheid ligt dan mid-voor en ietsjes naar de zijkant. Hoe verder naar achteren en opzij je komt, hoe minder de microfoon ‘hoort’.
• Gevoeligheid in frequentieweergave: legt een microfoon de nadruk op hoge tonen, middentonen of lage tonen? In de specificaties van een microfoon kun je vaak een grafiekje met de bandbreedte vinden. Van 20 tot 20.000 Hz, bijvoorbeeld. Daaraan kun je zien op welke frequentie die microfoon net iets gevoeliger is. Zulke gevoeligheden in frequentieweergave geven een microfoon een bepaalde karakteristiek mee. Hou je van meer details in het hoge, of juist van vol, warm, laag? Wat past beter bij jouw stem?

De keuze van NAP1

Welke microfoon heb jij nodig voor je podcast? Daar is geen kant-en-klaar antwoord op te geven. Het lijstje hieronder laat zien wat wij graag gebruiken in welke situatie. Dat is geen gegarandeerd recept voor succes, en het zou ook zomaar kunnen dat we over een paar jaar weer met andere microfoons werken. Ook wij proberen graag weer nieuwe microfoons uit. Zie het als een vertrekpunt: je kunt deze informatie gebruiken om je eigen werkwijze te ontwikkelen.

• In de studio gebruiken we een condensatormicrofoon voor voice-overs, omdat je daarmee de meeste details meekrijgt. We gebruiken een redelijk betaalbare Sennheiser MK4 met een cardioïde pickup pattern. RØDE heeft ook een betaalbare condensatormicrofoon in het assortiment. En als je top end wil gaan, dan kun je kijken naar het assortiment van Neumann.
• Voor het opnemen van talkshowpodcasts aan de spreekwoordelijke keukentafel, hebben we twee opties in ons assortiment. Soms gebruiken we een serie PodMics van RØDE. Dat zijn dynamische microfoons. Die hebben volgens de specificaties een ingebouwde popfilter, maar we schuiven daar nog een extra plopkap (deze past!) overheen. Soms gebruiken we ook een setje MD46’s van Sennheiser met deze plopkap.
• Als we microfoons tekortkomen in zo’n setup, pakken we heel soms een Shure SM7B.
• Opnames in het veld, in de stad of in de natuur, splitsen we in tweeën. Het gesprek nemen we op met een Sennheiser MD46 met zo’n harige bol erop: een dead cat. Die microfoon heeft een smal pickup pattern. Daarmee isoleer je je spreker van het omgevingsgeluid. Je neemt dan minder bijgeluiden op en dat helpt om het gesprek verstaanbaar te houden.
• Het omgevingsgeluid nemen we los op in stereo en leggen we er in de montage opnieuw onder. Dan kunnen we zelf bepalen hoe hard. We nemen het omgevingsgeluid op met de meegeleverde stereomicrofoon van de Zoom H5. Dat is een condensatormicrofoon, die je eigenlijk niet buiten zou moeten gebruiken. Zelfs een dead cat houdt bij harde wind niet voldoende gerommel tegen. (Dat is dus nog een verbeterpunt aan onze setup!).

Iedere podcastmaker heeft zijn eigen favoriete apparatuur. Als je in de gelegenheid bent, vraag dan eens naar de gear list van collega-podcastmakers!

Liever luisteren dan lezen? Check onze kennisbankpodcast!

© NAP1 Podcasts. De tekst op deze pagina valt onder een Creative Commons Naamsvermelding-NietCommercieel 4.0 Internationaal-licentie. Wanneer je gebruik wilt maken van dit werk, doe dit altijd met een terugverwijzing middels een link naar deze pagina.